top of page

הי, שם

שתפו:

8 سنوات لـ"نقف معًا": أفكار عن البداية

שמונה שנים ל"עומדים ביחד": מחשבות על ההתחלהאורי וולטמן
00:00 / 01:04

الوثيقة القصيرة المعروضة أدناه كُتبت في يونيو 2015، في الأشهر التي سبقت إنشاء حراك "نقف معًا". إنه تعبير عن عملية تفكير- تشارك بها وقتها عدد قليل من الأشخاص - فيما يتعلق بالحاجة إلى إنشاء حركة سياسية من شأنها أن تقدم طرقًا جديدة للتعامل مع التحدي الصعب المتمثل في هيمنة اليمين في السلطة. على الرغم من أن الوثيقة كتبت بأسلوب البيان، وتتألف من 22 أطروحة للمناقشة، إلا أنها لم تُنشر علنًا حتى الآن. تم إرسال نسخ منها شخصيًا إلى الأشخاص لدعوتهم للانضمام إلى التفكير بإقامة حراك، ولكن لم يتم استخدامها علنًا.


مع اندلاع "انتفاضة السكاكين" وتأسيس حراك "نقف معًا" في أكتوبر 2015 - في البداية كمنصة ناشطة، ولاحقًا كحراك بالمعنى الكامل للكلمة - كان الشعور بأن هذه الوثيقة زائدة عن الحاجة، و في الحقيقة لقد نسيت ولم تكن أمام أعيننا خلال سنوات بناء الحراك.   "نقف معًا" استمر وأنشأ وثائق فكرية خاصة به: النص القصير "دعوة إلى الحراك"، الذي تم اعتماده في منتصف عام 2016 ؛ نظرية التغيير ("التغيير معا") التي أقرها المؤتمر القطري الثاني للحراك في حزيران 2019 في كفر قاسم. ووثيقة الإستراتيجية ("نحو يسار شعبي في إسرائيل")، التي تمت المصادقة عليها في المؤتمر القطري الثالث للحراك، في تشرين الثاني (نوفمبر) 2021 في الطيبة.


اليوم ، مع دخول الحراك عامه الثامن من النشاط، مثير للاهتمام إعادة قراءة هذا النص، وتحديد الصياغات الأولية والمنعشة للأفكار التي ستوجه الحراك لاحقًا. من المثير للاهتمام أيضًا أن نرى التحذير من الأزمة السياسية، والتي يبدو أنها قد تحققت اليوم بطرق عديدة. ومن المثير للاهتمام أيضًا أن نرى ما ينقصه. على سبيل المثال، لا يوجد تأكيد في الوثيقة على تنظيم الأشخاص وبناء القوة، وهو نهج سيصبح جزءًا أساسيًا من طريقة عمل "نقف معًا" في وقت لاحق. كان هذا بسبب حقيقة أن لغة التنظيم المجتمعي والتنظيم السياسي للأفراد  لم تكن ببساطة في أيدينا في البداية، وتم اكتسابها وتعلمها. لا يوجد أيضًا وصف للحراك على أنه اشتراكي في الوثيقة، على الرغم من أنه من الواضح - بالنسبة لنا على الأقل - من الطريقة التي يوصف بها الحراك هنا، أنه يجب أن يستمد الإلهام وأشكال التفكير من التقليد الاشتراكي. وأخيرًا، تتحدث الوثيقة بشكل جماعي، ولكن ليس بالأغلبية بعد. جاء في الوثيقة أن الحراك الجديد الذي سيتم تشكيله لا ينبغي أن يكون حراكا طليعيًا مغلقًا، لكن لم يُذكر هناك بعد أن مهمته هي بناء أغلبية جديدة في مجتمعنا والتحدث عن ذلك. نيابة عن هذه الأغلبية. هذا أيضًا تطور جديد، عبر عن الشعور المتنامي بالثقة بالنفس لـ "نقف معًا"، والذي استند، إلى النجاحات التي سجلها الحراك خلال نشاطه، وقدرته المثبتة على جمع الناس، وإقناعهم والتأثير، وأمور أخرى.

  ايتمار أفنيري وأوري فلطمان


**************************


لحظة الحسم تقترب، لا يمكن الاستمرار بهذا الوضع، يجب بناء ما سيكون (22 نقطة للنقاش عن حياتنا هنا)  - يونيو 2015


لحظة الحسم تقترب

  1. المجتمع الإسرائيلي في أزمة. علاماته واضحة في كل مكان حولنا.

  2. في كل مرة يجرؤ سياسي على التفوه بتصريحات كانت في الماضي لا تُحتمل، ويمر الأمر بهدوء - فهذا تعبير عن أزمة. في كل مرة تسن فيها الحكومة قانونًا أو تنفذ سياسة تضر بالعديد من الناس، لكن لا يوجد احتجاج يمنعها من القيام بذلك - فهذا تعبير عن أزمة. عندما يشعر الأشخاص الناقدون بالغضب من المكان الذي يتدهور فيه مجتمعنا، لكن لا يعتقدون أن لديهم القدرة على التغيير وبالتالي يرفعون أيديهم - فهذا تعبير عن أزمة. في كل مرة تستمر فيها الحكومة في تقديم مشاكل خيالية وأعداء خياليين، بدلاً من تقديم حلول حقيقية لمشاكل حقيقية – فهذا تعبير عن أزمة.

  3. عرف المجتمع الإسرائيلي أزمات في الماضي. ومع ذلك، فإن الأزمة الحالية تختلف عنهم - إنها أزمة مستمرة تمتد وتتوسع في المجتمع وتتعمق بداخله.

  4. هذه أزمة واسعة جدًا، تشمل كل المجتمع لأنه لا يوجد جانب من جوانب الحياة الاجتماعية لا يتأثر بها. أولئك الذين اعتقدوا أن المشكلة كانت مجرد حروب وانعدام الأمن الشخصي - حصلوا أيضًا على الفقر والصعوبات الاجتماعية؛ وأولئك الذين اعتقدوا أن المشكلة هي الفقر فقط - اكتشفوا أن ظاهرة العنصرية تزداد سوءًا؛ وأولئك الذين اعتقدوا أن المشكلة كانت مجرد عنصرية تجاه فئة معينة - اكتشفوا أن مرض العنصرية ينتشر نحو مجموعات مختلفة؛ وأولئك الذين اعتقدوا أن الهيجان العنصري كان مشكلة مجتمعنا - اكتشفوا أن الفنانين والصحفيين والنشطاء الاجتماعيين، كلنا، يتم اسكاتنا; وأولئك الذين اعتقدوا أن الاضطهاد السياسي والقوانين غير الديمقراطية  وأن العنف اللفظي الذي يتحول إلى عنف جسدي، هي مشكلة مجتمعنا - اكتشفوا أنهم يبدأون الحرب مرة أخرى، للأسف.

  5. إن الأزمة الحالية هي أزمة ليست فقط واسعة تشمل كل المجتمع ولكن أيضا تصل إلى عمقه، لأن مظاهر الأزمة أكثر حدة من ذي قبل. ليس الفقر فقط - ولكن معدل الفقر هو من أعلى المعدلات بين البلدان المتقدمة. ولا نتحدث عن حروب فحسب - بل تلك التي تندلع كل عامين، ويموت الأطفال فيها، وتهبط الصواريخ على غوش دان؛ وليست مجرد تصريحات عنصرية - ولكن العنصرية هي التي تبدأ في الحكومة وتتسرب إلى أسفل: العنصرية هي التي تخلق واقعًا يُطلق فيه على طالبي اللجوء الأفارقة اسم "السرطان" ، ويتم مطاردتهم في شوارع المدينة؛ واقع يحرضون فيه علنًا على إبعاد أو إبادة شعب؛ واقع يحرق فيه طفل حياً لأنه عربي.

  6. إن عمق الأزمة واتساعها، وقبل كل شيء عدم وجود مواجهة شجاعة وشاملة لها وضدها - يخلقان واقعًا يوجد فيه خوف حقيقي من أن يصبح الظلام سمة دائمة للحياة السياسية في إسرائيل. لقد ألحقت مدة الأزمة وحدتها أضرارًا كبيرة بالقوى التي تواجهها:

  7. وفوق كل شيء، فإن أصعب مظهر للأزمة، والذي يسمح لها أيضًا بأن تدوم لفترة أطول، هو توقع أن يتم التعامل معها بالأدوات الموجودة، وأن أولئك الذين سيقومون بذلك – سيكونوا أشخاص آخرين. كل من هذه التوقعات خاطئة. فقط الأشياء التي نفعلها  أو لا نفعلها هي التي ستقرر مصير هذه المواجهة. لكن للشروع في هذه الحملة – هنالك حاجة إلى الأدوات والأدوات التي لدينا حاليًا - صدئة وعفا عليها الزمن. لا يمكن الاستمرار بهذا الوضع

  8. لا يوجد جسم سياسي اليوم يمكنه أن ينقذنا من الدمار. إذا اخترنا الجلوس ومراقبة التطورات من الهامش، دون القيام بأي شيء - عندها في مرحلة ما، سنتوقف عن الوجود.

  9. إحدى سمات الأزمة السياسية في إسرائيل تتجلى في حقيقة أن المجال الشاسع بين زاوية السياسة البرلمانية الحزبية وزاوية الجمعيات، التي لا تزال خالية من أي شكل من أشكال العمل. والنتيجة هي أنه، باستثناء أقلية صغيرة منخرطة في الأحزاب من جهة، أو في الجمعيات من جهة أخرى - الغالبية العظمى من الناس ليست نشطة على الإطلاق. إنهم يكتفون بنظرة محبطة للواقع، أو يكتبون تعليقات على الإنترنت، أو يدفعون إلى اليأس.

  10. لا تقدم الجمعيات بديلاً جوهريًا عن النظام الحالي، لذلك - مساهمتها مهمة، لكنها دائمًا ما تكون محددة. لا يمكن لجمعية تعنى بحماية حقوق العمال أن تقف على رأس النضال ضد سياسة التمييز العنصري ضد السكان العرب في إسرائيل ومن أجل المساواة المدنية والوطنية. لا يمكن لجمعية تعنى بحقوق الإنسان في الأراضي المحتلة - أن تقف على رأس النضال من أجل بيئة نظيفة وصحة عامة وضد مصالح وكلاء العقارات وحيتان رجال الأعمال.

  11. نوع السياسة التي تمارسها الجمعيات هو دائما واضحة. تلعب كل جمعية دائمًا جزءًا واحدًا من البازل، وذلك فقط لأن هذه هي مهمتها، ولهذا الغرض فإنها تتلقى التبرعات من أولئك الذين يمولونها. لكن المطلوب هو تجميع الأجزاء معًا، لربط قطع البازل.

  12. الأحزاب السياسية هي هيئات يفترض، من حيث المبدأ، أن تقدم صورة كاملة وليس مجموعة من قطع البازل. ومع ذلك، فإن الأحزاب في إسرائيل، التي كان من المفترض أن تكون بديلاً للوضع الحالي، تقدم - كل لأسبابها الخاصة - إجابة جزئية جدًا للتحديات التي أوجدها الواقع. يجب بناء ما سيكون

  13. هناك بديل. يمكن أخذ مجتمعنا إلى مكان مختلف تمامًا.

  14. إن ردنا للأزمة التي يجد مجتمعنا نفسه فيها، ولعجز الأجسام القائمة عن تقديم استجابة - هو إنشاء حراك سياسي، حراك تفكير وعمل مشترك، حراك بأصوات ومصادر متنوعة تستند إلى القيم المشتركة.

  15. سيسعى هذا الحراك للتغلب على فشل العزلة في دوائر محدودة، وسيسعى جاهدًا لربط الفئات الضعيفة من أجزاء مختلفة من المجتمع، حيث التواصل اليهودي العربي هو أمر مركزي - وفي نفس الوقت يجب تطوير روابط أخرى.

  16. إحدى المشاكل التي نواجهها تتعلق بصعوبة تصور مثل هذا الحراك السياسي، الذي ليس حزبا ولا جمعية. نحن بحاجة إلى إيجاد طريقة لكسر الحلقة الي وجودها- في الواقع الحالي – هو المشكلة(عدم وجود إطار للتفكير والعمل السياسي في الحيز الذي بين البرلمان والجمعيات).

  17. هناك ثلاثة شروط أساسية تميز بين النجاح والفشل:أولها الاستمرارية وطول التنفس في عملية البناء. يجب أن نفهم أننا نفكر في سباق طويل، ولا نكرر النهج الذي يركز على إنتاج الأنشطة دون استمرارية.الشرط الثاني هو رسالة شاملة يجب تقديمها للمجتمع. مفهوم شامل ينتقد كل ما يجب انتقاده، ولكنه يقدم أيضًا جميع البدائل التي يجب تقديمها.الشرط الثالث هو اختيار النضالات المحلية والقطرية  ذات الأهمية الاستراتيجية. هذه النضالات، بالإضافة إلى أهميتها في حد ذاتها، هي وسيلة مركزية لربط المزيد من الناس بالحراك. طبعًا، بشرط أن نتمكن من شرح العلاقة بين النضال المحدد والواقع الأوسع، وايجابيات  دمج النضال المحدد في حراك أوسع.

  18. شخصية هذا الحراك - لا يزال من الصعب تخيلها. إن بنائه هو عملية تتشكل باستمرار من قبل أولئك الذين يشاركون فيها، ويشكلونها بشخصياتهم، ويرسمونها بألوانهم. من الواضح أن أي محاولة لوصف شكله مسبقًا محكوم عليها بالفشل. ومع ذلك، من الممكن تقدير بعض الخصائص المميزة التي سيكون لها بالتأكيد.

  19. أول ما يميز الحراك أنه حراك جماهيري لتغيير المجتمع. ليست مجرد حراك نقد، بل حراك يعمل في الواقع لإيصاله من حيث هو إلى حيث ينبغي أن يكون. ليس حراكًا مكون من  حفنة من الأشخاص المهتمين، ولكنه حراك منفتح وغير معزول يسعى جاهدًا لتوسيع الدوائر باستمرار.

  20. السمة الثانية للحراك هي أنه حراك يكسر الحواجز. بالنظر إلى واقع الفصل بين اليهود والعرب، سيكون في حراك يهود وعربي، الذين سيتحدثون بالعبرية والعربية، وسيعملون بشكل مشترك ضد أولئك الذين يسعون إلى التحريض أو الانقسام. هو حراك يكسر الحواجز، بمعنى أنه سيضم أشخاصًا من مركز البلاد ومن الأطراف، من مجموعات اجتماعية مختلفة، من بلدان منشأ مختلفة، من قصص حياة مختلفة.

  21. السمة الثالثة للحراك هي شعبيته. ليست حراكًا يرضى بتجمع النخب، بل يصر صر على العمل في الساحات التي تم التخلي عنها لسنوات للقوى المعارضة للتغيير الاجتماعي.

  22. السمة الرابعة للحراك هي راديكاليته. الحلول التي يقدمها ليست حلولًا تجميلية - ولكنها تغيير جوهري في طريقة تنظيم المجتمع. الاقتراح الذي تقدمه  للمجتمع ليس اقتراحًا للتصحيح الفوري فحسب، بل هو اقتراح ثورة شاملة في الطريقة التي تتم بها الأمور.

 

تحرير: توم الفيا


ايتمار افنيري وأوري فلطمان يفكران في ما يمكن تعلمه من ورقة العمل التي تم استخدامها لإنشاء "نقف معًا" قبل 8 سنوات

אורי וולטמן

אורי וולטמן

איתמר אבנרי

איתמר אבנרי

22.6.23

שתפו:

שמונה שנים ל"עומדים ביחד": מחשבות על ההתחלה

שמונה שנים ל"עומדים ביחד": מחשבות על ההתחלהאורי וולטמן
00:00 / 01:04

המסמך הקצר המובא להלן, נכתב ביוני 2015, בחודשים שקדמו להקמת תנועת "עומדים ביחד". הוא ביטוי לתהליך חשיבה - שהיו שותפים לו אז אנשים לא רבים - בדבר הצורך בהקמת תנועה פוליטית שתציע דרכי התמודדות חדשות עם האתגר הקשה של הגמוניית הימין בשלטון. אמנם המסמך נכתב באופן מניפסטי, ומורכב מ-22 תיזות לדיון, אולם הוא מעולם לא פורסם פומבית עד כה. עותקים ממנו נשלחו באופן אישי לאנשים כדי להזמין אותם להצטרף לחשיבה על הקמת תנועה, אבל לא נעשה בו שימוש באופן ציבורי. 

עם פרוץ "אינתיפאדת הסכינים" והקמת "עומדים ביחד" באוקטובר 2015 - בהתחלה כפלטפורמה אקטיביסטית, ובהמשך כתנועה במלוא מובן המילה - התחושה הייתה שהמסמך הזה התייתר, ובפועל הוא נשכח ולא עמד לנגד עינינו במרוצת שנות בניית התנועה. "עומדים ביחד" המשיכה ויצרה לעצמה מסמכים רעיוניים משלה: הטקסט הקצר "הזמנה לתנועה", שאומץ באמצע 2016; תיאוריית השינוי ("לשנות ביחד") שאושרה באסיפה הארצית השנייה של התנועה, ביוני 2019 בכפר קאסם; ומסמך האסטרטגיה ("לקראת שמאל עממי בישראל"), שאושר באסיפה הארצית השלישית של התנועה, בנובמבר 2021 בטייבה. 


כיום, עם כניסת התנועה לשנה השמינית לפעילותה, מעניין לקרוא מחדש בטקסט הזה, ולזהות בו ניסוחים ראשוניים ומטרימים של רעיונות שבהמשך ינחו את התנועה. מעניין גם לראות את האזהרה מפני המשבר הפוליטי, שכיום נראה כי התממשה במובנים רבים. ועוד מעניין לראות מה חסר בו. למשל, אין במסמך דגש על ארגון אנשים ובניית כוח, גישה אשר תהפוך לחלק מרכזי בצורת הפעולה של "עומדים ביחד" בהמשך דרכה. זה נבע מכך שהשפה של ארגון קהילתי וארגון פוליטי של אנשים (אורגנייזינג) פשוט לא הייתה מצויה בידינו בתחילת הדרך, והיא נרכשה ונלמדה. אין במסמך גם איפיון של התנועה בתור כזו שתהיה סוציאליסטית במובהק, אף שברור - לנו לפחות - מהאופן בו התנועה מתוארת כאן, שהיא צריכה לשאוב השראה וצורות חשיבה מתוך המסורת הסוציאליסטית. ולבסוף, המסמך מדבר באופן המוני, אבל עוד לא רובני. נכתב במסמך שהתנועה החדשה שתקום לא צריכה להיות תנועה של אוונגארד מסתגר, אבל עוד לא נאמר שם שהייעוד שלה הוא לבנות רוב חדש בחברה שלנו ולדבר בשמו של הרוב הזה. גם זו התפתחות חדשה, שביטאה תחושת ביטחון-עצמי הולכת וגוברת של "עומדים ביחד", שנשענה בין היתר על ההצלחות שהתנועה רשמה במרוצת פעילותה, וביכולת המוכחת שלה לאסוף אנשים, לשכנע ולהשפיע.

איתמר אבנרי ואורי וולטמן


**********************



מתקרב רגע ההכרעה, אי אפשר להמשיך עם מה שישנו, צריך לבנות את מה שיהיה (22 נקודות לדיון על החיים שלנו כאן) - יוני 2015


מתקרב רגע ההכרעה

  1. החברה בישראל מצויה במשבר. סימניו ניכרים סביבנו. 

  2. בכל פעם שפוליטיקאי מעז להשמיע אמירות שבעבר היו בלתי נסבלות, והדבר עובר בשקט – זה ביטוי למשבר. בכל פעם שהממשלה מחוקקת חוק או מיישמת מדיניות שפוגעת קשה בהמוני אנשים, אבל אין מחאה שמונעת ממנה לעשות את זה – זה ביטוי למשבר. בכל פעם שאנשים ביקורתיים חשים כעס על המקום אליו מידרדרת החברה שלנו, אבל לא מאמינים שבכוחם לשנות ולכן מרימים ידיים – זה ביטוי למשבר. בכל פעם שהממשלה ממשיכה להציע לנו בעיות דמיוניות ואויבים מדומים, במקום לספק פתרונות אמיתיים לבעיות אמיתיות – זה ביטוי למשבר. 

  3. החברה בישראל כבר ידעה משברים בעבר. אולם המשבר הנוכחי שונה מהם – הוא משבר מתמשך, שהולך ומתפשט לרוחבה של החברה ולעומקה.

  4. מדובר במשבר לרוחב החברה משום שאין היבט בחיים החברתיים שאינו מושפע ממנו. מי שחשב שהבעיה היא רק מלחמות והיעדר ביטחון אישי – קיבל גם עוני ומצוקות חברתיות; ומי שחשב שהבעיה היא רק עוני – גילה שמחריפה תופעת הגזענות; ומי שחשב שהבעיה היא רק גזענות כלפי קבוצה מסוימת – גילה שמחלת הגזענות מתפשטת כלפי קבוצות שונות; ומי שחשב שההשתוללות הגזענית היא הבעיה של החברה שלנו – גילה שסותמים את הפה לאמנים, ולעיתונאים, ולפעילים חברתיים, ובסוף גם לכולנו; ומי שחשב שהרדיפות הפוליטיות ושהחוקים האנטי-דמוקרטיים ושהאלימות המילולית שהופכת לאלימות פיזית, הם הבעיה של החברה שלנו – גילה שפותחים שוב במלחמה, וחוזר חלילה.

  5. המשבר הנוכחי הוא משבר לא רק לרוחב החברה אלא גם לעומקה, משום שביטויי המשבר הם קיצוניים בצורה עמוקה מבעבר. לא מדובר בסתם עוני – אלא בשיעור העוני מהגבוהים ביותר מבין המדינות המפותחות; ולא מדובר בסתם מלחמות – אלא בכאלה שפורצות כל שנתיים, מתים בהן ילדים, וטילים נוחתים על גוש דן; ולא מדובר בסתם אמירות גזעניות – אלא בגזענות שמתחילה בממשלה וזולגת מטה: גזענות שמייצרת מציאות בה מכנים מבקשי מקלט אפריקאים בשם "סרטן", ויוצאים לצוד אותם ברחובות הערים; מציאות בה מסיתים בגלוי לגירוש או להשמדת עם; מציאות בה שורפים ילד בעודו חי, כי הוא ערבי.

  6. עומק המשבר ורוחבו, ובעיקר היעדר התמודדות אמיצה וכוללת איתו ומולו – מייצרים מציאות בה יש חשש אמיתי שהחשיכה תהפוך למאפיין קבוע של החיים הפוליטיים בארץ. הימשכותו של המשבר ועוצמתו המיוחדת פגעה רבות בכוחות העומדים מולו:  

  7. ומעל הכל, הביטוי הקשה ביותר של המשבר, וזה שגם מאפשר לו יותר מכל להאריך ימים, הוא הציפייה שההתמודדות איתו תיעשה בכלים הקיימים, ושמי שיעשו זאת - יהיו אחרים. שתי הציפיות האלה הן מוטעות. רק הדברים שנעשה, או שלא נעשה, הם שיכריעו את גורל ההתמודדות הזו. אך כדי לצאת למערכה הזו – צריך כלים, ואילו הכלים שבידינו כרגע – הם חלודים ומיושנים.  אי אפשר להמשיך עם מה שישנו

  8. אין אף מבנה פוליטי הקיים כיום שיכול להציל אותנו מחורבן. אם נבחר לשבת ולהביט מהצד על ההתפתחויות, בלי לעשות דבר – אז בשלב מסוים, נחדל מלהיות.

  9. אחד המאפיינים של משבר הפוליטיקה בישראל, מתבטא בכך שהשדה העצום שבין הפינה של הפוליטיקה הפרלמנטארית-המפלגתית לבין הפינה של העמותות, נותר ריק מכל צורה של עשייה. התוצאה היא, שלמעט מיעוט זעיר המעורב במפלגות מצד אחד, או בעמותות מצד שני – האנשים ברובם המכריע, אינם פעילים כלל. הם מסתפקים במבט מתוסכל על המציאות, בכתיבת תגובות באינטרנט, או נדחקים לייאוש. 

  10. העמותות אינן מציעות חלופה מן היסוד לסדר הקיים, ולכן – תרומתן היא חשובה, אבל היא תמיד נקודתית. עמותה העוסקת בהגנה על זכויות של עובדים – לא יכולה להתייצב בראש המאבקים נגד מדיניות האפליה הגזענית כלפי האוכלוסייה הערבית בישראל ולמען שוויון אזרחי ולאומי; עמותה העוסקת בזכויות אדם בשטחים הכבושים – לא יכולה להתייצב בראש המאבקים למען סביבה נקייה ובריאות הציבורית ונגד אינטרסים של נדל"ניסטים וטייקונים.

  11. סוג הפוליטיקה שעושות עמותות, היא תמיד פוליטיקה משובררת. כל עמותה תמיד משחקת בחלק אחד של הפאזל, ובו בלבד, משום שזה המנדט שלה, ולמטרה זו היא מקבלת תרומות ממי שמממנים אותה. אבל מה שנחוץ, הוא לאחות את השברים, לחבר את חלקי הפאזל.

  12. מפלגות פוליטיות הם גופים שמבחינה עקרונית, אמורים להציע תמונה מלאה, ולא אוסף של חלקי פאזל. אולם המפלגות בישראל, שאמורות היו להוות אלטרנטיבה למצב הקיים, מציעות – כל אחת מסיבותיה שלה – מענה חלקי ביותר לאתגרים שמייצרת המציאות. צריך לבנות את מה שיהיה

  13. יש חלופה. אפשר לקחת את החברה שלנו למקום אחר לגמרי.

  14. התשובה שלנו למשבר בו מצויה החברה שלנו, ולחוסר היכולת של המבנים הקיימים לספק מענה – היא הקמת תנועה פוליטית, תנועה של חשיבה ופעולה משותפת, תנועה עם מגוון קולות ומקורות שתתבסס על ערכים משותפים. 

  15. התנועה הזו תשאף להתגבר על הכשל של הסתגרות במעגלים מוגבלים, תשאף לחבר קבוצות נפגעות ממגוון חלקים בחברה, כאשר החיבור היהודי-ערבי הוא מרכזי – ובמקביל לו צריך לפתח גם חיבורים נוספים.

  16. בעיה אחת שאנחנו נתקלים בה, קשורה לקושי לדמיין תנועה פוליטית שכזו, שאיננה מפלגה ואיננה עמותה. אנחנו צריכים למצוא דרך לפרוץ את המעגל שבו קיומה – במציאות הנוכחית - של הבעיה (היעדר מסגרת לחשיבה ולפעולה פוליטית במרחב שבין הפרלמנט והעמותות) בעצם מנציח אותה. 

  17. שלושה תנאים בסיסיים מבדילים כאן בין הצלחה וכישלון:הראשון שבהם הוא עקביות ונשימה ארוכה בתהליך הבנייה. צריך להבין שאנחנו חושבים על מרוץ ארוך, ולא לחזור על הגישה שמתמקדת בייצור של פעילויות ללא המשכיות. התנאי השני, הוא מסר מקיף שצריך להציע לחברה שלנו. תפיסה כוללת המותחת את כל הביקורת שצריך למתוח, אבל גם מציעה את כל האלטרנטיבות שצריך להציע. התנאי השלישי, הוא בחירה של מאבקים, מקומיים וארציים, שיש להם משמעות אסטרטגית. מאבקים כאלה, מעבר לחשיבות שלהם כשלעצמם, הם אמצעי מרכזי לחיבור עוד אנשים לתנועה. כמובן, בתנאי שאנחנו מצליחים להסביר את הקשר בין המאבק הנקודתי לבין המציאות הרחבה יותר, ואת היתרונות שיש לשילוב המאבק הספציפי בתנועה רחבה יותר.

  18. את דמותה של התנועה הזו – קשה עדיין לדמיין. בנייתה היא תהליך המתעצב באופן מתמיד בידי מי שלוקחים בו חלק, מעצבים אותו בדמותם, וצובעים אותו בצבעיהם. ברור, שכל ניסיון לתאר מראש את צורתה – נועד לכישלון. אולם ניתן להעריך כמה מאפיינים מובהקים שבוודאות יהיו לה.

  19. מאפיין ראשון של התנועה, הוא שהיא תנועה המונית לשינוי החברה. לא רק תנועה של ביקורת, אלא תנועה שפועלת במציאות כדי להביא אותה מהמקום בו היא נמצאת אל מקום בו היא צריכה להיות. לא תנועה של קומץ של מביני עניין, אלא תנועה בלתי-מסתגרת ובלתי-מתבודדת, השואפת להרחיב מעגלים באופן מתמיד.

  20. מאפיין שני של התנועה, הוא שהיא תנועה ששוברת מחיצות. נוכח מציאות ההפרדה בין יהודים לבין ערבים, בתנועה יהיו יהודים וערבים כאחד, שידברו בעברית ובערבית, ויפעלו במשותף נגד מי שמבקשים להסית או לפלג. זו תנועה ששוברת מחיצות, גם במובן זה שיהיו בה חלק אנשים ממרכז הארץ ומהפריפריה, מקבוצות חברתיות שונות, מארצות מוצא שונות, מסיפורי חיים שונים.

  21. מאפיין שלישי של התנועה, הוא העממיות שלה. לא תנועה שמסתפקת בהתכנסות באליטות, אלא שמתעקשת לפעול בזירות שמשך שנים הופקרו לידי הכוחות המתנגדים לשינוי חברתי.

  22. מאפיין רביעי של התנועה, הוא הרדיקליות שלה. הפתרונות שהיא מציעה אינם פתרונות קוסמטיים – אלא שינוי מן היסוד באופן בו החברה מאורגנת. ההצעה שהיא מציעה לחברה אינה הצעה של תיקון נקודתי בלבד, אלא של מהפכה כוללת באופן בו נעשים הדברים.



עריכה: תום אלפיה


איתמר אבנרי ואורי וולטמן מהרהרים מה ניתן ללמוד מנייר העבודה ששימש להקמת "עומדים ביחד" לפני 8 שנים

אורי וולטמן

אורי וולטמן

איתמר אבנרי

איתמר אבנרי

22 ביוני 2023

אורי וולטמן

פרק מספר:

15

אורגנייזר ארצי וחבר מזכירות תנועת עומדים ביחד

כמה עולה כדור הארץ?

מה עושים כשהפגנות כבר לא עובדות?

בלוז לסולידריות הגואלת

יש לנו פרק לייב חדש!

bottom of page